Doelen zijn voor losers. Althans naar de mening van Scott Adams, cartoonist en geestelijk vader van Dilbert, de bekende stripfiguur die zich op hilarische wijze in de wereld van kantoor en cubicle staande probeert te houden. Dat lijkt een rauwe boodschap, zeker de eerste dagen van januari. Mag je dan nergens naar streven? Ja, zeker wel. In “How to fail at almost everything and still win big” wijdt Adams een heel boek aan het bereiken van succes, hoe je dat ook wilt definiëren. Er is niets mis met succes willen hebben. Maar het nastreven ervan, zegt hij, kun je beter op een andere manier aanpakken dan via het stellen van doelen. Die doelen hebben namelijk de neiging lang op zich te laten wachten qua realisatie en vaak niet te worden behaald. En elke dag opnieuw beseffen dat je dat miljoen of miljard nog niet hebt, of dat wasbordje, of die droompartner, is demotiverend. Ondanks, of juist dóórdat je enorm je best doet. Elke dag opnieuw confronteer je jezelf namelijk onbewust met wat je nog niet hebt bereikt en misschien wel helemaal niet zult bereiken. Je trekt ongemerkt je hele batterij aan wilskracht leeg. Een beter alternatief voor het denken in doelen is het denken in systemen. Die kun je meteen invoeren, hier en nu, en er meteen dagelijks motivatie en voldoening uit halen. De marathon binnen vier uur willen lopen is een doel; vier keer per week trainen of sporten is een systeem. Dat miljoen of miljard maken is een doel; jezelf tot serial entrepreneur ontwikkelen is een systeem. Je voelt je al snel in je element; en je merkt wel wat voor doelen er naderbij door komen.
Het gedachtengoed van het boek komt goed van pas in deze tijd van het jaar, met alle goede voornemens die op dit moment worden uitgesproken en die, zo wijst onderzoek uit, vaak al snel op niets uitlopen. Het boek staat daarnaast vol met andere verfrissende ideeën. Zo heeft Adams, zoals de titel al doet vermoeden, buitengewoon ruime ervaring met het waardevolle lering trekken uit mislukte projecten, waar hij op eerlijke, humoristische en herkenbare wijze verslag van doet. En heeft hij een treffende, nuchtere formule voor welzijn. Dat welzijn rust, zegt hij, in de praktijk op drie pijlers: je gezond voelen, een positieve toekomstverwachting hebben (wat je overigens door mentale training zelf kunt stimuleren) en je dag zo flexibel mogelijk in kunnen delen. Met name dat laatste aspect wordt nog wel eens onderschat, net als de rol die je daar zelf in kunt spelen. Misschien een goede start om dat laatste aspect in het net begonnen nieuwe jaar systematisch (!) aan te pakken?